پدافند ناشناخته | چرا عملیات اسرائیل ناموفق بود؟
رویداد۲۴ | داوود حشمتی: آن روز که موشک‌های کروز و بالستیک ایران به اسرائیل رسید، روایت «فتوشاپی بودن موشک‌های ایران» برای همه فرو ریخت؛ روزی هم که اسرائیل به ایران حمله کرد و با پدافند ایران مواجه شد، روایت «برتری هوایی اسرائیل» دچار فروپاشی شد.
اسرائیلی‌ها در تمام این سالها تلاش کردند فضایی از برتری خود و آسمان ایران بسازند که گویی ایران هم مانند لبنان و سوریه تحت سیطره آنهاست. اما این روایت فروپاشید و حالا چند تحلیلگر سیاسی در رسانه های خارجی معتقدند که دلیل این امر «مواجه شدن اسرائیل با پدافند ناشناخته ایران بود.»
حمله در سه موج
براساس گزارش تصویری که سایت تبیان وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی منتشر کرد، جزئیات حمله اسرائیل به ایران به این صورت بود که ساعت ۲ بامداد پنج آبان ۱۴۰۳ جنگنده‌های اف ۱۶ اف ۱۵ و اف ۳۵ از سه پایگاه راما دیوید هاتسین و رامون عملیات خودشان را شروع کردند.
اهداف اسرائیل در سه موج و در چهار شهر تهران، ایلام، خوزستان و شاهرود مورد حمله قرار گرفتند.
براساس این گزارش عکس‌العمل ایران به این صورت بود که جنگنده‌های میگ ۲۹ اف۱۴ و اف ۴ برای مقابله با ورود احتمالی جنگنده‌های دشمن به پرواز درآمدند. سیستم‌های راداری مثل معراج ۴ این تحرکات را تشخیص دادند و پدافندهایی مثل ۱۵ خرداد و باور ۳۷۳ در این حمله فعال شدند.»
این گزارش اعداد و ارقامی را بیان می کند که نشان از توانمندی پدافند ایران در دفع حملات بود: «در مجموع ۸۴ موشک از طرف جنگنده‌ها شلیک شده که حدود ۷۰ تا ۷۸ تا از آنها توسط پدافند رهگیری شده و باقی به هدف اصابت کردند ۶۸ موشک هم بیرون از مرزها و تو خاک عراق منهدم شده از ۹ موشکی که به سمت تهران شلیک شده ۶ تا رهگیری و یکی هم به هدف نرسید.»
از مجموعه گزارش‌هایی که این روزها در مورد حمله اسرائیل به ایران منتشر شده، دو نتیجه مشخص می‌توان گرفت. اول: اسرائیل نتوانسته وارد حریم هوایی ایران شود و برخلاف ادعای جریان‌های افراطی در داخل و جریان تندرو در اسرائیل، حریم هوایی ایران شکسته نشد. بلکه شلیک‌ها از بیرون مرزها صورت گرفته بود. عملیات کمکی داخلی در پرواز پهپادها از سوی عوامل اسرائیل در داخل هم نتوانسته آنطور که باید به حمله اسرائیل کمکی کند.
بیشتر بخوانید: آخرین خبر از حمله اسرائیل به ایران | کجا را زد؟ | پایان حمله و برآورد اولیه از خسارت‌ها | شهادت ۲ نفر از نیروهای ارتش + اسامی
دوم: اسرائیل در این حمله با یک پدافند روبه‌رو شد که انتظار آن را نداشت. این را از اظهارات برخی از کارشناسان شبکه‌های خارجی هم می‌توان دید. اگرچه اخیرا کمال خرازی رئیس شورای سیاستگذاری روابط خارجی هم در گفتگو با المیادین آن را تایید کرده است. خرازی در این مصاحبه با بیان اینکه «آنچه اسرائیلی‌ها در برابر حملات موشکی ما که با ۲۰۰ موشک با موفقیت صورت گرفت، انجام دادند، تناسب نداشت» گفته است: «زیرا پدافند ایران موفق شد جلوی اکثر آنها را بگیرد. این باعث شد در اسرائیل اعتراض زیادی انجام گیرد، چون انتظارات خیلی بالاتری از اقدام اسرائیل داشتند. بنابراین کاملا محسوس است که آنچه آنها در عمل انجام دادند، با عملیات ما تناسب نداشت.»
یکی از این اظهارات مربوط به «آلستر کروک» دیپلمات سابق بریتانیایی است که در برنامه یوتیوبی «قضاوت آزاد» بیان کرد. از آنجا که او بنیانگذار و مدیر انجمن منازعات مستقر در بیروت است و براساس برخی ادعاها بی‌ارتباط با نهادهای اطلاعاتی انگلستان نیست، از حرف‌های او نمی‌توان با بی‌توجهی عبور کرد. او در این مصاحبه گفته بود: «عملیات اسرائیل در سه موج طراحی شده بود و آنها زمانی می‌توانستند به اهدافشون برسند که آسمان ایران کاملا برای آنها امن باشد... اسرائیلی‌ها ادعا کردند که ما عملیات حمله به ایران را انجام دادیم و برنده شدیم و این پیروزی بزرگی است... اسرائیلی‌ها نتوانستند بیشتر از 100 کیلومتر به ایران نزدیک شوند... دقت کنید منابع اسرائیلی این را می گویند نه منابع ایرانی، آنها می‌گویند ما با یک سیستم دفاعی ناشناخته برخورد کردیم.»
نظیر همین حرف‌ها را در بی بی سی فارسی هم می‌توانیم ببینیم. علم صالح، تحلیلگر سیاسی در بی‌بی‌سی فارسی گفته بود: «قرار بود حمله اسرائیل بسیار پیچیده‌تر و وسیع‌تر باشد، اما با یک پدافند هوایی که شناخته نشده بوده برای اسرائیل مواجه شدند.»
اگر در جریان حمله وعده صادق یک و دو، تاکید بر توانمندی موشکی ایران در عملیات آفندی بود، اینجا و در این حمله، مشخص شد که ایران از سیستم پدافندی مناسبی برخوردار است که متجاوزان نمی‌توانند به راحتی در آسمان ایران عملیات کنند. روایتی که اسرائیلی‌ها و رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از کشور از توان موشکی ایران ساخته بودند این بود که اسرائیل به راحتی قادر به انجام هر نوع عملیاتی در داخل خاک ایران است. اما این تصویر و تصور کاملاً فرو ریخت. اسرائیل در این حمله با وجود به کارگیری همه توانایی خود دستاوردی که بتواند آن را به افکارعمومی خودشان هم ارائه کند، نداشت.
تصویری که از اسرائیل در این سالها ساخته شده بود براساس برخی از عملیات‌هایی بود که انجام شده بود. از جمله این عملیات می توان به عملیات ترور دکتر فخری‌زاده و همچنین ترور شهید هنیه اشاره کرد. به علاوه تاکید زیاد آنها بر این مساله که پدافند ایران تنها تشکیل شده از سامانه‌های اس۳۰۰ روسی که در عملیات‌های قبلی اسرائیل توانسته بخشی از رادارهای آنها را هم از کار بیندازد، این تصویر را ساخته بود که اسرائیل به راحتی می‌تواند در آسمان ایران هر عملیاتی که لازم باشد را انجام دهد. اما خروجی این عملیات چنین تصویری را شکست.
همینجا بود که رویاهای جریان برانداز فرو ریخت. از همین رو رسانه‌هایی مانند ایران اینترنشنال تلاش کردند فضا را با امید دادن دوباره به هواداران در دست بگیرند. بنابراین خبرهای زیر تولید شد: ایران اینترنشنال به نقل کانال ۱۳ اسرائیل نوشت: واکنش دیگر اسرائیل علیه ایران که به‌زودی انجام می‌شود، برنامه‌ریزی شده؛ نتانیاهو از وزیران خود خواسته از اظهارنظر درباره حمله خودداری کنند؛ ایران اینترشنال: کابینه امنیتی اسرائیل طرح حمله قریب‌الوقوع دیگری به ایران به خاطر حمله به اقامتگاه بنیامین نتانیاهو در دستور کار دارد؛ ایران اینترنشنال (کارشناس نظامی آمریکایی): اسرائیل برای حمله به ایران آزادی عمل کامل دارد.
به نظر می‌رسد ایران هم‌چنان تمایلی ندارد که روی این سیستم پدافندی خود -آنطور که اسرائیلی ها روی گنبد آهنین خود تاکید می کنند- مانور کند. شاید غافلگیری اسرائیلی‌ها به همین خاطر بود.
